تکنولوژی به سمت‌و‌سویی رفته است که یک سری مفاهیم مدرن بدون آن که وجود قبلی داشته باشند سریعا رشد می‌کنند، مثل همین فین تک. این مفهوم نقطه ورود فناوری به دنیای خدمات مالی است که توانسته تاثیرات خوبی هم روی اقتصاد بگذارد. جالب است که شما هر روز، شاید بدون آنکه بدانید، درگیر فین تک هستید؛ از پرداخت قبض با موبایل گرفته تا خرید اینترنتی با رمز پویا.
فین تک به زبان ساده
فین تک ترکیبی از دو لغت مالی (Finance) و تکنولوژی (Technology) است. با تحلیل نام آن متوجه می‌شوید که تکنولوژی یک سری تاثیرات روی خدمات مالی گذاشته است. بله، این برداشت درست است!
فین تک مسبب موقعیتی است که می‌توانید بدون حضور در بانک، وام بگیرید، سرمایه‌گذاری کنید یا حتی دارایی دیجیتال بخرید و بفروشید. به عبارت دیگر این مفهوم شامل استفاده از ابزارهایی مثل بلاکچین، هوش مصنوعی، یادگیری ماشینی، کلان‌داده و اینترنت اشیاء در حوزه خدمات مالی است.
پس شرکت های فین تک چیست؟
شرکت‌هایی که با استفاده از تکنولوژی، خدمات مالی را ساده‌تر، سریع‌تر و مقرون‌به‌صرفه‌تر ارائه می‌دهند. این شرکت‌ها می‌توانند در حوزه بانکداری، بیمه، سرمایه‌گذاری، پرداخت یا حتی رمزارزها فعالیت کنند.
تفاوت فین تک و استارت آپ
بسیاری از شرکت‌های فین تک، استارتاپ هستند، اما همه استارتاپ‌ها فین تک نیستند! بگذارید راحت‌تر توضیح دهیم. استارتاپ به هر کسب‌وکار نوپایی گفته می‌شود که به دنبال رشد سریع با مدل تجاری مقیاس‌پذیر است. در حالی که فین تک، به نوعی از کسب‌وکار اشاره دارد که در حوزه مالی با فناوری سر و کار دارد.
به زبان دیگر استارتاپ فین تک چیست؟ یعنی یک شرکت نوپا که در حال ساخت و ارائه محصول یا خدمتی نوآورانه در حوزه مالی است.
شاخه های فین تک در سال 2025
فین تک فقط محدود به اپلیکیشن‌های پرداخت نمی‌شود. شاخه های فین تک بسیار گسترده‌اند و هر کدام در حال تحول یک بخش از خدمات مالی سنتی هستند. برای مثال یکی از این شاخه‌ها بانک‌های دیجیتال و نئوبانک‌ها هستند. مؤسساتی مثل Chime و Revolut که بدون داشتن شعبه فیزیکی، خدمات کامل بانکی را ارائه می‌دهند.
پرداخت دیجیتال از دیگر شاخه‌های فین تک است که با اپ‌هایی مثل PayPal و Stripe خدمات تراکنش ایمن و بین‌المللی را فراهم کرده‌اند. این دو مورد از شناخته‌شده‌ترین شاخه‌های فین تک هستند، اما بگذارید با چند مورد دیگر نیز آشنای‌تان کنیم:
- مدیریت مالی شخصی (PFM)
- InsurTech یا بیمه‌تک
- سرمایه‌گذاری دیجیتال یا WealthTech
- وام‌دهی همتا به همتا (P2P Lending)
- رگ‌تک
- فناوری بلاکچین و رمزارزها
انواع فین تک
فین تک سه نوع دسته‌بندی کلی دارد:
- فین تک‌های مصرف‌محور (مثل اپ‌های پرداخت موبایلی)
- فین تک‌های سازمان‌محور (مثل پلتفرم‌های مدیریت ریسک و سرمایه‌گذاری)
فین تک‌های دولتی (مثل زیرساخت‌های هوشمند مالیاتی و تنظیم‌گری دیجیتال)
هر کدام از این انواع فین تک نقش خاص خود را در اکوسیستم مالی ایفا می‌کنند.
فین تک در ایران
فین تک در ایران نیز در حال رشد است و امروزه بیزینس‌های زیادی در این حوزه فعالیت می‌کنند. چند مورد معروف‌شان شامل:
- زرین‌پال
- آپ
- ایران‌رنتر (لندو)
- پی‌پینگ
- بلوبانک
فین تک های موفق ایرانی، با وجود قوانین پیچیده بانکی در دیجیتالی شدن اقتصاد ایران به شدت موثر بوده‌اند.
تأثیر فین تک بر اقتصاد چگونه بوده است؟
در دیدگاه کلان فین تک بر شاخص‌های کلیدی اقتصادی تاثیرگذار بوده است. برای مثال با اتوماسیون فرآیندها، شرکت‌ها می‌توانند هزینه‌ها را تا ۷۰٪ کاهش دهند. این مزیت بزرگ باعث شده تا خیلی از شرکت‌ها به این سمت بروند. از دیگر تاثیرات فین تک می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- دسترسی همگانی: فین‌تک خدمات مالی را به مردم بیشتری رسانده.
- هزینه کمتر: خدمات مالی ارزان‌تر شده‌اند.
- تجربه بهتر: مشتری‌ها خدمات سریع‌تر و شخصی‌سازی‌شده‌تری می‌گیرند.
- تغییر در بانکداری: بانک‌ها مجبور به تحول یا همکاری شده‌اند.
- رشد اقتصاد: فین‌تک به رشد تولید و اشتغال کمک کرده.
بزرگترین فین تک جهان
وقتی از بزرگترین فین تک جهان صحبت می‌کنیم، اسامی مثل Stripe، Ant Group، Square (Block) و PayPal به ذهن می‌آیند. این شرکت‌ها میلیاردها دلار سرمایه جذب کرده‌اند و میلیون‌ها کاربر فعال در سراسر جهان دارند. برای مثال Stripe در نیمه اول سال ۲۰۲۴ به تنهایی بیش از ۱۰ میلیارد دلار جذب سرمایه داشته و خدمات پرداختی آن در ده‌ها کشور فعال است.
آینده فین تک؛ فرصتی که باید آن را جدی بگیریم
پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که تا سال ۲۰۳۰ سهم فین تک از بازار مالی جهان به بیش از ۳۰ درصد خواهد رسید.
شاید امروز به نظر برسد که فین تک فقط در گوشی‌های هوشمند ما جا خوش کرده، اما فردا احتمالاً فین تک زیرساخت اصلی اقتصاد جهانی خواهد بود؛ از ارزهای دیجیتال گرفته تا قراردادهای هوشمند، از بانکداری بدون بانک تا وام‌های مبتنی بر اعتبار دیجیتال.
فین تک آمده تا دنیا را تغییر دهد، و تا حد زیادی این کار را انجام داده است. اگر بپرسید فین تک چیست و چه کاربردی در اقتصاد دارد، جواب ساده است: ابزاری برای بازآفرینی خدمات مالی، با محوریت کاربر، سرعت، شفافیت و دسترسی
هلدینگ چابک با تیمی متخصص در توسعه نرم‌افزارهای مالی، طراحی سیستم‌های فین‌تک، مشاوره در مدل‌های درآمدی و تجربه عمیق در بازار ایران، آمده است تا مسیر رسیدن کسب‌وکارهای حوزه فناوری به اهداف‌شان را هموار کند. برای اطلاعات بیشتر با کارشناسان‌مان تماس بگیرید و مشاوره رایگان دریافت کنید.
منابع
