استراتژی کسب و کار با رویکرد بازی برد در دنیای رقابتی امروز برای بسیاری از مدیران و متخصصان دچار وسواس تاکتیکی می‌شوند، بسیار مهم است، زیرا تاکتیک‌ها سریعاً نتایج ملموسی به همراه دارند. اما اگر تمام تمرکز صرف دستاوردهای کوتاه‌مدت شود، مسیر رشد پایدار نادیده گرفته خواهد شد.
رویکرد بازی برد این امکان را فراهم می‌کند که میان اهداف روزمره و چشم‌انداز بلندمدت تعادل برقرار کنید، به‌گونه‌ای که نه‌تنها در لحظه موفق شوید، بلکه در آینده نیز جایگاه قدرتمندی در بازار داشته باشید. اگر شما نیز به دنبال موفقیت در این فضای رقابتی هستید، ادامه این مطلب را از دست ندهید.
استراتژی کسب و کار با رویکرد بازی برد چیست
تدوین استراتژی کسب‌وکار با رویکرد بازی برد (Playing to Win) که توسط راجر مارتین و آ.جی. لافلی معرفی شده، چارچوبی برای تدوین استراتژی کسب‌وکار است که در انتخاب‌های استراتژیک برای کسب مزیت رقابتی و برنده شدن در بازار تمرکز دارد. برخلاف برنامه‌ریزی سنتی که فقط بر روی اهداف و فعالیت‌ها متمرکز است، استراتژی کسب‌وکار با رویکرد بازی برد را مجموعه‌ای از انتخاب‌های هوشمندانه برای چگونگی بردن در بازار تعریف می‌کند.
برخلاف شیوه‌های سنتی که بیشتر بر فعالیت‌های اجرایی تمرکز دارند، رویکرد بازی برد (Playing to Win) به شما کمک می‌کند تا به چرایی تصمیمات کسب‌وکار خود بیندیشید. این رویکرد شما را وادار می‌کند که انتخاب‌های کلیدی زیر را به‌دقت مشخص کنید:
- تعیین آرمان پیروزی: تعریف موفقیت و جایگاه مطلوب شما در بازار
- انتخاب میدان بازی: تعیین بازار، مشتریان و حوزه‌های تمرکز
- نحوه‌ی بردن در آن میدان: ایجاد مزیت رقابتی از طریق تمایز یا رهبری هزینه
- ایجاد قابلیت‌های کلیدی: توسعه مهارت‌ها، زیرساخت‌ها و منابع موردنیاز
- طراحی سیستم‌های مدیریتی: نظارت، اصلاح و اجرای مستمر استراتژی
تدوین استراتژی کسب‌وکار با رویکرد بازی برد به معنای طراحی طرح‌هایی است که نه تنها منافع شرکت را به حداکثر می‌رساند، بلکه منافع مشتریان، شرکای تجاری و سایر ذینفعان را نیز در نظر می‌گیرد. این رویکرد با ایجاد تعامل مثبت و همکاری‌های دوطرفه، به دنبال موفقیت پایدار و بلندمدت است.
مراحل تدوین استراتژی کسب‌وکار با رویکرد بازی برد
در ادامه 5 مرحله مهم تدوین استراتژی کسب‌وکار با رویکرد بازی برد را بیان می‌کنیم:
1. تعیین آرمان پیروزی (Winning Aspiration)
- «برد» برای کسب‌وکار شما چه معنایی دارد؟
- هدف نهایی چیست و چگونه موفقیت را تعریف می‌کنید؟
- آیا می‌خواهید رهبر بازار باشید؟ یا یک بخش خاص را تسخیر کنید؟
مثال: برند نایکی آرمان پیروزی خود را “الهام‌بخش و نوآور بودن برای هر ورزشکار در جهان” تعریف کرده است.
2. انتخاب میدان بازی (Where to Play)
- در کدام بازارها و بخش‌های مشتریان فعالیت خواهید داشت؟
- جغرافیا، کانال‌های فروش، مدل کسب‌وکار و محصول شما چیست؟
مثال: شرکت Airbnb میدان بازی خود را روی سفرهای شخصی و اقامت‌های منحصربه‌فرد متمرکز کرد و از بازار هتل‌ها فاصله گرفت.
3. نحوه‌ی برد در آن میدان (How to Win)
- چه مزیت رقابتی برای پیروزی در میدان انتخابی خود دارید؟
- چگونه مشتریان را جذب و رقبا را شکست می‌دهید؟
مثال: اپل با استراتژی بازی برد تمایز از طریق نوآوری و طراحی ممتاز بازار را تصاحب کرده است.
4. ایجاد قابلیت‌های کلیدی (Core Capabilities)
- برای اجرای استراتژی به چه مهارت‌ها، دارایی‌ها و قابلیت‌هایی نیاز دارید؟
- آیا فناوری، تیم متخصص، زنجیره تأمین قوی یا برند قدرتمند نیاز دارید؟
مثال: آمازون با قابلیت لجستیک و زیرساخت پیشرفته توانست استراتژی برد خود را عملی کند.
5. طراحی سیستم‌های مدیریتی (Management Systems)
- چه سیستم‌ها و معیارهایی برای نظارت بر موفقیت استراتژی بازی برد نیاز دارید؟
- چگونه عملکرد را ارزیابی و اصلاح می‌کنید؟
مثال: شرکت تسلا از فرآیندهای کنترل کیفیت، بازخورد داده‌محور و سیستم‌های نوآوری سریع برای بهینه‌سازی عملکرد استفاده می‌کند.
چرا رویکرد بازی برد مهم است؟
برای تدوین یک استراتژی کسب و کار با رویکرد بازی برد موفق، به‌جای صرفاً برنامه‌ریزی فعالیت‌ها، باید انتخاب‌هایی کلیدی انجام دهید که شما را در میدان رقابت به پیروزی برساند. چارچوب بازی برد کمک می‌کند تا با تعریف دقیق “کجا بازی کنیم؟” و “چگونه برنده شویم؟” یک مسیر روشن برای رشد و موفقیت ترسیم کنید.
- بر انتخاب‌های استراتژیک تمرکز دارد، نه فقط برنامه‌ریزی
- مزیت رقابتی پایدار ایجاد می‌کند
- تمام بخش‌های کسب‌وکار را در یک مسیر هماهنگ می‌کند
- انعطاف‌پذیر و قابل اجرا در هر صنعت است
اصول تدوین استراتژی کسب‌وکار با رویکرد بازی برد
اصول تدوین استراتژی کسب‌وکار با رویکرد بازی برد (Playing to Win) به معنای طراحی و پیاده‌سازی استراتژی‌هایی است که به تمامی ذینفعان، از جمله شرکت، مشتریان، شرکا و سایر ذینفعان، به نوعی از فرآیند یا نتایج کسب‌وکار سود می‌برند. در این رویکرد، هدف نه تنها رسیدن به موفقیت برای شرکت است، بلکه ایجاد شرایطی است که منافع و رضایت سایر افراد یا گروه‌ها نیز تامین شود.
روش تدوین استراتژی کسب‌وکار با رویکرد بازی برد
کلام آخر
استراتژی کسب و کار با رویکرد بازی برد معمولاً در شرایطی به کار می‌رود که درگیری‌ها و رقابت‌ها می‌تواند به نفع هیچ‌کدام از طرف‌ها نباشد و بهترین نتیجه وقتی حاصل می‌شود که همه طرف‌ها بر اساس همکاری و ایجاد ارزش‌های مشترک به جلو حرکت کنند. به طور مثال، یک شرکت با ارائه محصولات یا خدمات باکیفیت، نه تنها به سود خود می‌رسد بلکه باعث رضایت مشتریان نیز می‌شود و این رضایت می‌تواند به ایجاد وفاداری و گسترش بازار منجر شود.
منابع
